Play Station Sloterdijk: boegbeeld

En dat was precies de bedoeling. Afgelopen juni, vlak voor de opening van de tentoonstelling, zochten wij Chaja en Nir op in hun werkplaats. Een snoeihard, snerpend geluid schalt door de grote loods. Nir Nadler houdt een schuurmachine tegen de boeg van het zeilschip, daar waar deze is afgezaagd en de splinters uitsteken. Een paar meter verderop staat Chaja Hertog bij een van de middenstukken van de boot. Ze buigt haar acht maanden zwangere buik over medewerker Marc heen, die aanwijst wat zijn probleem zit. Die ene plank daar, die verstoort alles. Hertog knikt. ‘Die gaat naar binnen toe, terwijl de andere planken naar buiten staan. Sja… Hoe krijgen we dat mooi recht?’ Ondertussen zit dochter Mika onverstoorbaar te kleien aan een tafeltje, terwijl de vorkheftrucks af en aan rijden. Nu en dan vraagt ze of iemand een taartje lust.
 
Het geluid van de schuurmachine schalt weer door de ruimte. Nog twee weken, dan moet Intersections af zijn. Dan gaan alle zes de delen van het zeilschip op transport naar Amsterdam Sloterdijk. Opgetild door een stalen onderstel, zullen ze daar op afstand van elkaar, boven het Bright Offices plein zweven, als onderdeel van de kunstmanifestatie Play Station Sloterdijk. Hun belangrijkste zorg is nu om alle zaagsporen te wissen, en de randen van de boot zo mooi mogelijk af te werken. Nadler: ‘Het moet eruit zien als een anatomische dissectie. Een boot die uit elkaar is gehaald, zoals een wetenschapper het menselijk lichaam ontleedt. Tegen een achtergrond van strakke kantoorgebouwen zal dat een surrealistisch beeld opleveren.’

Het idee om een schip door te zagen, werd ingegeven door een bericht dat Nadler via via doorgestuurd kreeg. ‘Er verscheen een foto van een oude garnalenkotter in mijn beeldscherm. Zo één van eikenhout, die van alles heeft meegemaakt en één en al geschiedenis uitstraalt. Of wij hem wilden overnemen, voor nop. Mijn hart begon meteen sneller te kloppen, maar ik dacht ook: wat moeten we ermee?’ Tot hij ineens precies weet wat ze ermee moeten. Als de wiedeweerga gaat het kunstenaarsduo achter de garnalenkotter aan. Deze blijkt nog steeds gratis af te halen, maar ook veertien meter lang te zijn en 20 ton te wegen. ‘Al snel moesten we de conclusie trekken dat we die onmogelijk met een vrachtwagen konden vervoeren,’ vertelt Hertog. ‘Bovendien zou het risicovol zijn en ver boven budget gaan. Er was echter geen twijfel meer over mogelijk dat we een boot op het plein wilden zetten. En als je tegen ons zegt dat iets niet gaat lukken, dan gaan wij pas echt aan. Dus gingen we op zoek naar een boot waarmee het wél kon.’

Een zoektocht langs scheepswerven en bootrecyclers volgt. En uiteindelijk stuiten de twee, nota bene via Marktplaats, op een eikenhouten zeilboot uit 1915 dat eruit ziet als de boten die vroeger op het IJ voeren, daar waar het kunstwerk komt te staan. De eigenaar wil er vanaf. Hij heeft geen tijd voor het vele werk dat nodig is om de boot op te knappen en beschouwt het als een heroïsch einde voor de boot wanneer deze, weliswaar in stukken gehakt, eindigt als kunstwerk.

In Luigi Zuliani (van Zuliani kunst en terrazzo bv) vinden ze een partner in crime. Deze expert in het uitvoeren van monumentale kunstwerken en objecten heeft een enorme werkplaats in Zoetermeer, en draait zijn hand niet om voor gewaagde projecten. Hij haalt het schip naar zijn loods, en helpt het kunstenaarsduo bij het in stukken zagen ervan. ‘In het Rijksmuseum hadden we hele mooie maquettes gezien van doorsnedes van schepen, die je heel goed kunt bewonderen. Dat is wat wij wilden: het eruit laten zien als een anatomische dissectie. Als een menselijk lichaam dat door wetenschappers is ontleed.’ Dat bleek nog een hele onderneming. Hertog: ‘Een boot is rond en nergens helemaal gelijk. Er ging veel rekenwerk aan vooraf om hem goed door te zagen.’

Het kunstenaarsduo plaatst de stukken van het schip op enkele meters afstand van elkaar op het plein, zodat toeschouwers er tussendoor kunnen lopen. ‘Dat gaat het kunstwerk een extra dimensie geven,’ denkt Nadler. ‘Dat is het mooie van site specific werk: het is gemaakt voor die plek en gaat daardoor als vanzelf een relatie aan met de omgeving.’ Wat ze de toeschouwer willen laten ervaren met hun kunstwerk? Hertog: ‘Verwondering, verbazing, misschien een beetje sentiment.’ Terwijl haar man de schuurmachine weer ter hand neemt, veegt zij met haar hand over de schuurlijst. ‘Intersections slingert je terug naar vroeger tijden, waarin dit stukje Sloterdijk druk bevaren water was. De werknemers in de kantoorgebouwen rondom het plein hebben de komende tijd iets om bij weg te dromen.’ Intersections is vanaf heden te zien op het Bright Office plein (voor café-brasserie Helden), als onderdeel van de kunstmanifestatie Play Station Sloterdijk.

Kijk voor meer informatie op Hertognadler.com